Monarda citriodora limon nanesi tohumu sivrisinek kovucu
|
||||
|
Limon nane anavatanı Kuzey Amerika olan bir nane türüdür. Mayıs'tan Ağustos'a koyu mor çiçeklenen bitki, kuraklığa dayanıklıdır. 1-2 haftada toprağın durumuna göre çimlenir. Yaprakları ezildiğinde limon kokusu yaydığından bu ismi almıştır. Ama en kayda değer yanı, tamamen doğal bir böcek kovucu olmasıdır. Yaprakları avuç içinde ezilip, yazın sinek ve böceklerin ısırabileceği açıkta kalan vücut bölgelerine sürüldüğünde, içeriğindeki citronellol sayesinde tamamen doğal ve insan sağlığına zararsız bir böcek, sivrisinek kovucu olur. Bugün marketlerde sprey ya da losyon şeklinde satılan, kimyasalların yaydığı koku, citriodora, Limon nanesi kokusu taklit edilerek yapılmaktadır. Kanserojen kimyasallar yerine, bahçe ve terasınızda bir saksı, Monandra Citriodora, yetiştirmeniz yeterli. Hoş limon kokusu ile yaz günleri sizi ferahlatırken, kokuya sebep olan bitkinin özleri de sivrisinekleri sizden ve çocuklarınızdan uzak tutacaktır. Ekildiği yerden tekrar sürmesi, kuraklığa dayanıklılığı, mis kokusu ve bakımının çok kolay olması, Limon Nanesini bu yaz o uzun zamandır boş duran saksılara, bir türlü ne ekeceğinizi bilemediğiniz duvar yanına 1 numaralı aday yapıyor. İki haftada çimlenmesi de cabası. Monarda Citriodara, yoğun kokulu bir bitkidir. Özünde şifalı yağlar barındırın bu bitki, evde sabun yapımında da kullanılır. Horse mint -At Nanesi- olarakta bilinen bitki, meşhur limonlu kokusunu veren yağları sayesinde şifa ve güzellik kaynağıdır. İçeriğinde bulunan thymol kekikte bulunan miktarın çok üzerindedir. Persler, Romalılar ve Amerikan Yerlileri tarafından bir çok farklı şekilde şifalı bir iyileştirici olarak kullanılmıştır. Oxymel yapımında (sirkeli bal şerbeti ; Oxy: sirke ve Meli : yani balın birleşiminden elde edilen oxymel şurubun birçok derde deva olduğundan bahsedilir ), ballı limon nanesi kürü, sirke, çay, tentür yapımı gibi pek çok farklı şekilde tüketilmekte ve kullanılmaktadır. |
İç mekanda yıl boyu, dış mekanda bahar aylarında ekimi gerçekleştirilir.
Nasıl çimlendirilir ?
Tohumları daha önceden hazırlamış olduğunuz çimlendirme saksılarına ya da kasasına ekebilirsiniz. Temiz, içinde yabancı tohum ve hastalık barındırmayan nemli torf yüzeyine ekeceğiniz tohumların üzerini hafif elenmiş torfla örtün ve elinizle hafifçe tohumların torfa tutunması için bastırın ve sulayın. Torfun nemini kaybetmemesi için üretim saksısının üzerini ışık geçiren bir naylonla ya da streç filmle kaplayabilirsiniz. Bu şekilde ekim yaptığınız üretim saksınızı aydınlık ama doğrudan güneş almayan bir yere yerleştirin. Çimlenme 22-25 derece arası sıcaklıkta ortalama 3-6 haftada gerçekleşecektir.
Çimlenme sonrası kap üzerinde plastik örtü var ise bu örtüyü her gün yavaş yavaş açarak bitkinin dış ortamla uyum sağlamasını sağlayın. Örtüyü birden açmayıp bunu 3-4 günde bir köşesinden başlayarak gerçekleştirin. Genç filizler ilk gerçek yapraklarını verdiklerinde artık yavaş yavaş fidelemek için 9-10 cm çaplı saksılara, torftan köklerini zedelememeye dikkat ederek çıkartıp dikebilirsiniz. Bu saksılarda gelişip, güçlenen fideleri son don tehlikesi geçtikten sonra kalıcı yerlerine alabilir ve yetiştirebilirsiniz.İlk yapraklarını veren bitkiye bu dönemden itibaren seyreltilmiş dengeli sıvı gübre vermek, bitkinin daha sağlıklı ve güçlü gelişmesine olanak verir.
Bakımı ve diğer bilgiler
Aromatik bitkiler yoğun bir bakım istemezler. Sanılanın aksine hasat edilip biçildikçe güçlenir ve daha güzel gelişirler. Aromatik bitkilerin çoğu normal bahçe toprağında sıkıntısız büyürler. Yapı marketlerden alınan torflarla yetiştiricilikte mutlaka toprak bazlı torf alınmalı yoksa alınan torfa bahçe toprağı ilave edilmelidir. Toprak aromatik bitkilerin tadını ve kalitesini etkileyen ilk faktördür.
2. faktör ise güneştir. Ne kadar uzun saatler doğrudan güneş alırlarsa aromaları o denli yoğun olur. Sabah erken saatlerde hasat ettiğiniz aromatik baharatınız ile öğle güneşinde topladığınız bahar arasında tat ve aroma farkı olacaktır.
Kuraklığa dayanıklı olsalar da saksı yetiştiriciliğinde düzenli sulama esastır ve 3. faktördür. Düzenli sulanan, bol güneş alıp, sık sık hasat edilen aromatik bitkiler, şifalı baharat tarhlarınızı ve saksılarınızı doldurup taşarlar ve yıllarca sağlıklı bir şekilde sizin sağlığınıza gelişirler.
Nerede yetiştirilir ?
Küçük bahçe ve tarla üretimine uygun. Geleneksel tarım teknikleri ile yetiştiriciliğe uygun. Saksı bahçeciliğine uygun.
Diğer
Bitki geleneksel tür olduğundan tohumu alınarak nesli devam ettirilebilir. Alınan tohumdan her yıl aynı kalitede bitki yetiştirebilirsiniz. Meyveden aldığınız tohumları oda sıcaklığında, nem, rutubet, ışık almayan serince bir çekmece içinde saklayınız. Bu aldığınız tohumları dikim öncesi yetiştirebilecek kişilerle paylaşınız ve onlara tohumun geleneksel olduğunu, sezon sonunda meyveden neslin devamı için tohum alması gerektiğini anlatınız. Ancak bu şekilde ülkemizde geleneksel tohumları kaybetmeden koruyabileceğimizi unutmayınız.
|
| Yetiştirme yeri | : | Saksı, Bahçe, Pencere önü |
| Özelliklerine göre | : | Saksıda da yetişen, Aromatik baharat, Şifalı, Böcek uzaklaştıran, Geleneksel tohum |
| Türüne göre | : | Şifalı bitki, Aromatik Baharat |
| Hasat sezonu | : | İlkbaharda hasat, Yaz aylarında hasat, Sonbaharda hasat, Kış aylarında hasat, Dört mevsim hasat |
